Yavaş ilerleyen Türkiye’nin NATO toplantısında Nordik anlaşmasına varması pek olası değil: Kaynaklar

ANKARA: Türk yetkililere ve Batılı diplomatlara göre, Ankara’nın müzakerelere acelesiz bir yaklaşım sergilemesi nedeniyle, bu hafta yapılacak bir NATO zirvesinde Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyelik hedeflerine karşı muhalefetinin üstesinden gelmek için bir atılım görülmesi pek mümkün değil.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline yanıt olarak İsveç ve Finlandiya, Batı savunma paktının tarihi bir genişlemesi olacak olan NATO üyeliğine başvurdu. Ama Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Mayıs ayında, İskandinav ülkelerinin terörist gruplara verdiği destek konusunda buna karşı çıkarak müttefikleri şaşırttı.
Herhangi bir üyelik teklifi, bazılarının anlaşmayı imzalamak için bir aşama olarak nitelendirdiği 29-30 Haziran’da Madrid’de toplanan liderleri olan 30 Nato üyesinin tümünün onayını gerektiriyor.
Dört kaynak Reuters’e verdiği demeçte, Türk müzakerecilerin yabancı müttefikler tarafından dayatılan son tarihlerle ilgilenmiyorlar ve gerekirse İskandinav ülkelerinin silah ambargolarını kaldırması ve terörist gruplar olarak gördüklerini çökertmesi için aylarca baskı yapmaya hazırlar.
Konuya yakın bir kişi, NATO yetkilileri ve üç tarafın bu ay paylaştığı taslak dile dayanarak, Türkiye’nin özellikle İsveç’in orada yaşayan bazı Kürt militanları iade etmesi yönündeki talebinin büyük bir engel olduğunu söyledi.
Yetkililer ve diplomatlar son dakika anlaşmasını dışlamadı. Ancak Türkiye cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın bir hafta önce, NATO’nun en büyük ikinci ordusu ve 70 yıldır üyesi olan Ankara’nın bağlayıcı adımlar beklediğini ve zirveyi bir son tarih olarak görmediğini yineledi.
Görüşmelere katılan bir Türk hükümet yetkilisi, “Görüşmeler oldu ama ne yazık ki beklediğimiz adımlar atılmıyor” dedi. “NATO zirvesinden bir sonuç çıkması zor görünüyor.”
Pazar günü Habertürk’e verdiği röportajda Kalın, kendisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal’in Pazartesi günü Brüksel’de Finlandiyalı ve İsveçli yetkililerle yeni görüşmelerde bulunacaklarını ve ardından NATO, Türkiye, Finlandiya ve İsveç liderleri arasında yeni bir tur görüşme gerçekleştireceklerini söyledi. Salı Madrid zirvesinden önce.
Salı günkü dörtlü toplantıya atıfta bulunan Kalın, “Bu zirveye katılmak, konumumuzdan geri adım atacağımız anlamına gelmez.” Dedi. “Büyük ölçüde anlaştık, anlaşamadığımız bazı konular var. Bunlarda anlaşırsak Madrid’e böyle gideceğiz.”
evde seçimler
Görüşmelerin hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen konuya yakın kişi, İsveç ve Finlandiya’nın taahhütlerini özetleyen belgenin, henüz tam olarak üzerinde anlaşmaya varılmamış birkaç bölüme ayrıldığını söyledi.
Kuzey ülkelerinin 2019’da Türkiye’ye uyguladığı silah ihracatı kontrolleri konusunda bir NATO ortağına uygun muameleyi; belirli grupların terörist olarak tanınması; ve şahısların iadesi konusunda somut eylem, dedi kişi.
Türkiye Haziran ortasında katılımını artırdı, ancak yaklaşımının “Madrid gibi uluslararası olarak belirlenmiş eşikler tarafından yönlendirilmediğini” söyleyen kişi, Stockholm’ün terörle mücadele konusunda devam eden istişarelere yönelik anlaşmasının bir adım ileri olduğunu da sözlerine ekledi.
Önümüzdeki 12 ay boyunca sıkı bir genel ve cumhurbaşkanlığı seçimleriyle karşı karşıya olan Erdoğan, İskandinavların Türkiye, Avrupa Birliği ve ABD tarafından terörist grup olarak kabul edilen Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile bağlantılı insanları ve ayrıca Gülenci taraftarları barındırdığını söylüyor. 2016’da darbe girişimi düzenlemekle suçlanan bir din adamı.
Sert duruş, Türkiye’nin enflasyon oranı yükselirken ve para birimi büyük ölçüde cumhurbaşkanının alışılmışın dışında ekonomi politikaları nedeniyle değer kaybederken bile, anketlerin toparlanmasına yardımcı oldu.
Batılı bir diplomat, Erdoğan’ın muhtemelen eninde sonunda üyelik tekliflerini destekleyeceğini ve seçmenlere zafer ilan edeceğini söyledi. “Ancak bu mesele, bir seçime doğru baktığı ve NATO müttefiklerinin giderek daha fazla hüsrana uğradığı için birkaç ay daha sürebilir.”